نکاتی برای نوشتن یک ادبیات تحقیق خوب
تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۰۱/۱۳
مرور ادبیات تحقیق در انواع نگارش آکادمیک، هم یک فرایند و هم یک محصول است و ما باید بدانیم که چگونه یک مقاله آکادمیک خوب بنویسیم. این فرآیند شامل جستجو در منابع مشخص اطلاعاتی مرتبط با موضوع تحقیق شما و سپس ایجاد خلاصه‌ای جامع از پژوهش‌های مرتبط با موضوع تحقیق می‌شود. ادبیات تحقیق قطعا موضوعی را بررسی می‌کند که جای کار بیشتری برای توسعه‌ی یک سؤال پژوهشی دارد.
اغلب پژوهشگرانِ، نوشتن مرور ادبیات را دشوار می‌دانند و از بهترین شیوه‌ی ساختاردهیِ مرور خود و تولید یک مرور مؤثر بر پژوهش‌های انجام‌شده، مطمئن نیستند. برای ساده‌تر کردنِ این فرآیند، درک مفهوم مرور ادبیات و هدفِ پشتِ آن برای پژوهشگران اهمیت دارد.
این مقاله توضیح می‌دهد که مرور ادبیات چیست و چگونه می‌توان با کمک نمونه‌های مرور ادبیات، یک مرور مؤثر بر پژوهش‌های انجام‌شده نوشت.
مرور بر پژوهش‌های انجام‌شده در محیط دانشگاهی
اگر موضوع پژوهشی‌ای را پیشنهاد می‌کنید که پیش‌تر حجم قابل‌توجهی از آثار منتشرشده درباره‌اش وجود دارد، چشم‌اندازِ ارائهٔ یک مرور ادبیاتِ خوب در مورد آن ممکن است دلهره‌آور باشد؛ زیرا پژوهشگر نه تنها باید به نشریات، کتاب‌ها و مقالات ارجاع دهد، بلکه باید آن‌ها را نیز ذکر کند!
به عبارت ساده‌تر، مرور ادبیات گردآوریِ نقادانه‌ی داده‌ها از منابع مختلف مرتبط با موضوع تحقیق شماست.
چهار نوع اصلیِ مرور بر پژوهش‌های انجام‌شده کدام‌اند؟
مرورهای ادبیات بر اساس ساختار و شکل‌گیری‌شان به‌طور کلی به انواع زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
۱. مرورهای روایی یا سنتی
مرور روایی یا سنتی، تحلیلی جامع، نقادانه و عینی از دانش موجود درباره‌ی موضوع است. مرور ادبیات بخش ضروری‌ای از فرایند تحقیق است؛ زیرا به برقراری چارچوب نظری و بستری برای مطالعه‌ی پژوهشی کمک می‌کند.
۲. مرورهای دامنه‌یاب
هدف یک مرور دامنه‌یاب، شناسایی ماهیت و گستره‌ی شواهد پژوهشی است. همان‌طور که از نامش پیداست، مرور دامنه‌یاب ابزاری ایده‌آل برای تعیین گستره‌ی ادبیات روی یک موضوع تحقیق مشخص است.
۳. مرورهای نظام‌مند
یک مرور نظام‌مند، پژوهش‌ها را برای پاسخ به یک سؤال پژوهشیِ به‌وضوح صورت‌بندی‌شده، شناسایی و انتخاب می‌کند. علاوه بر این، یک مرور نظام‌مند از یک پروتکل یا برنامه‌ی مشخص پیروی می‌کند که در آن معیارها پیش از انجام مرور، به‌طور واضح بیان شده‌اند.
۴. مرورهای کوکران
مرورهای کوکران (Cochrane)، مرورهای استاندارد طلایی هستند؛ که به‌وضوح گزارش شده‌اند و از لحاظ روش‌شناختی، بهتر از مرورهای نظام‌مند هستند. افزون بر این، این مرور به‌طور نظام‌مند، خطر سوگیری (RoB) را در مرورهای نظام‌مند کاکرین و غیر کاکرین با استفاده از مجموعه‌ی داده‌های گردآوری‌شده در پایگاه داده‌ی آن‌ها، مقایسه می‌کند.
ساختار ادبیات تحقیق
فارغ از نوع مرور ادبیات، سه مؤلفه‌ی اصلی، ثابت باقی می‌مانند. یک مرور خوب بر پژوهش‌های انجام‌شده از بخش‌های زیر تشکیل شده است:
۱. مقدمه ۲. بدنه‌ی مرور ادبیات ۳. نتیجه‌گیری
با در نظر داشتن این مؤلفه‌ها، طول یک مرور ادبیات محدود به تعداد کلمه نیست. این طول با توجه به هدف، مخاطب و رشته‌ی تحصیلی متفاوت است. در حالت ایده‌آل، یک مرور پژوهشی نوشته‌شده برای رساله یا پایان‌نامه می‌تواند به فصلی کامل با ۲۰ صفحه تبدیل شود.
هدف از مرور ادبیات چیست؟
ممکن است وسوسه شوید برای صرفه‌جویی در وقت، مرور خود را به لحظات پایانی موکول کنید؛ اما این می‌تواند یک نقطه‌ی شکستِ حیاتی باشد. هدف از نوشتن مرور ادبیات، تثبیت اعتبار شما در تحقیقتان است. بدونِ این اعتبارِ تثبیت‌شده، یافته‌های تحقیقتان صرفاً نظرات شما بر اساس برخی روش‌شناسی‌های بنیادی تلقی می‌شوند.
چه مواردی نباید در یک مرور ادبیات گنجانده شود؟
یک مرور ادبیاتِ علوم تجربیِ ضعیف می‌تواند یک رساله‌ی پژوهشی را از چهار طریق نابود کند:
اهمیت مرور جامع منابع
برای اثبات اعتبار خود به‌عنوان پژوهشگر و پیشنهاد مسیرهای آتی تحقیق، ضروری است پیشینه پژوهشی را به درستی واکاوی کنید. بدونِ شناختِ عمیق و گسترده از منابع موجود، امکان برپاییِ چارچوبی منسجم برای مواد و داده‌هایی که می‌خواهید به‌عنوان مبنای پژوهش خود ارائه دهید، وجود ندارد.
نقش مرور جامع منابع
فقدانِ خلاصه‌ای جامع از منابع در دسترس، توجیهِ جایگاهِ پژوهش پیشنهادی شما را با مشکل مواجه می‌کند. آیا به دنبال پر کردن خلأیی شناخته‌شده هستید، نقاط ضعفِ شناسایی‌شده در پژوهش دیگری را برطرف می‌کنید، یا شاید قصد دارید مطالعه‌ای موجود را به نمونه‌ای وسیع‌تر یا جدیدتر تعمیم دهید؟
پیامدهای مرور ناکافی منابع
اگر مرورِ منابعِ پژوهشی شما جامع نباشد، هنگام نقد و بررسیِ هر یک از آثار منتشرشده‌ی پیشین، بستر و زمینه آن پژوهش را از دست خواهید داد.
نکاتی برای نگارش یک مرور خوب بر منابع پژوهشی
برای نگارش یک مرور خوب بر منابع پژوهشی در حوزه‌ی علوم، باید کار خود را با درکِ شفاف از نقشی که این مرور در اجرای یک بررسی کامل برای پژوهش‌های دانشگاهی ایفا می‌کند، آغاز کنید:
۱. بستر: جایگاهِ پروژه‌ي پژوهشی شما در کلان‌ساختار دانش چیست؟
۲. تهیه‌ی فهرست کلیدواژه‌‌گان: برای جستجو در منابع مرتبط با پرسش پژوهشی خود، فهرستی از کلیدواژگان تهیه کنید.
۳. شناسایی مفاهیم/متغیرهای کلیدی: مفاهیم و متغیرهای کلیدیِ مرتبط با این حوزه‌ی پژوهشی را شناسایی کنید.
۴. شناسایی روابط بین مفاهیم/متغیرها: روابط موجود بین این مفاهیم و متغیرها را شناسایی کنید.
۵. ضرورتِ پژوهش‌های بعدی: لزومِ پژوهش‌های آتی را با تأکید بر ناهماهنگی‌ها، کمبودِ شواهد، فرصت‌های توسعه‌ی بعدی یا روش‌شناسی‌های جایگزین، تثبیت کنید.
برای درک بهتر، می‌توانید به نمونه‌ی ارائه‌شده از «مرور بر منابع پژوهشی» مراجعه کنید.
نکات قابل توجه
تسلط بر منابع
هدف، نه حداکثر کردنِ کمیتِ منابع مرور‌شده است و نه خواندنِ «همه‌چیز» درباره‌ی موضوع پیشنهادی شما (برای برخی موضوعات، چنین کاری از لحاظ فیزیکی غیرممکن است).
بر مرتبط بودنِ منابع با موضوع پیشنهادی خود تمرکز کنید و چارچوبی منطقی برای تحلیل آن منابع ترسیم نمایید. با برقراری ارتباطاتِ معنادار درون آن چارچوب و سازماندهی مرور خود حولِ ایده‌ها، نه صرفاً پیوندهای سستِ پژوهشگر، موضوع یا گاه‌شماری، عمل کنید.
هرگز تلاش به فریبکاری نکنید
تنها منابعی را که واقعاً خوانده‌اید، درج کنید؛ بریدن و چسباندنِ فهرست منابعِ فرد دیگری بعداً دردسرساز می‌شود، به‌ویژه اگر مجبور به دفاع شفاهی باشید و کسی از شما درباره‌ی نظرتان روی مقاله‌ی یا مطالعه‌ی خاصی سؤال کند.
به خاطر داشته باشید که صرفاً خواندنِ پایان‌نامه یا مقاله‌ی کنفرانسی کافی نیست؛ بلکه باید آن را نقد و بررسی کنید: چه بخش‌هایی کارآمد بودند، چه بخش‌هایی کارآیی نداشتند و شما چه کاری را به شکل دیگری انجام می‌دادید؟
درکِ کلیِ موضوع
خواننده‌ی شما باید با خواندنِ مرور بر منابع پژوهشی‌تان، به درکی جامع از چگونگیِ هم‌خوانیِ پژوهش پیشنهادی شما با بدنه‌ی فعلیِ آثار منتشرشده برسد:
- شما در صدد پر کردن خلأیی شناخته‌شده هستید.
- شما پیشنهادِ رفعِ کاستیِ شناسایی‌شده‌ای را ارائه می‌دهید.
- شما قصد بازنگریِ در خلاصه‌ای از پژوهشی بی‌نتیجه را دارید.
- شما در حال به چالش کشیدن نظریه‌ای تثبیت‌شده هستید.
- شما در حال بسطِ مطالعه‌ای محدود به جزئیات بیشتری هستید.
- برای مطالعه بیشتر در مورد این موضوع به صفحه تفاوت چکیده و مقدمه در مقاله دانشگاهی چیست؟ بروید.
آیا نیاز به 
