برای یک پژوهشگر در ابتدای مسیر علمی، انتشار نخستین مقاله آکادمیک، دستاوردی بسیار مهمی محسوب می‌شود. با این حال، فرایند یادگیری نگارش نخستین مقاله، ارسال آن به مجله یا پلتفرم هدف (لیست برترین مجلات با ایمپکت بالا ۲۰۲۴ و نحوه انتخاب مجله‌ مناسب)، و در نهایت، انتشار موفقیت‌آمیز پژوهش شما می‌تواند طولانی و چالش‌برانگیز باشد.

این فرآیند، کاری دشوار است؛ اما برنامه‌ریزی و سازماندهی درست می‌تواند به شما کمک کند. در اینجا نکاتی برای نگارش نخستین مقاله دانشگاهی و پذیرش آن برای انتشار در مجله ارائه شده است.

نگارش مقاله آکادمیک

برای انواع نگارش آکادمیک، اولین اصل ثبات است. با وجود چالش‌هایی که ممکن است در این مسیر پدیدار شوند، حتی بهترین ذهن‌ها نیز به راحتی دچار سردرگمی می‌شوند. بنابراین، در چنین شرایطی، نویسندگان باید هدف نگارش خود را ارزیابی و سپس بر اساس آن برنامه‌ریزی و ساختاردهی کنند.

پژوهشگران مقالات علمی را برای به اشتراک گذاشتن ایده‌های نوآورانه و یافته‌های اخیر خود با جامعه علمی و عموم مردم می‌نویسند. اگرچه مقالات علمی دارای چارچوب و ساختار مشخصی هستند که برای پذیرش جهت انتشار باید رعایت شوند، همچنان فضایی برای خلق یک روایت جذاب وجود دارد که علم را به زبانی قابل درک و در عین حال خواندنی، منتقل کند.

نکاتی برای شروع نگارش اولین مقاله آکاذمیک:

۱. انتخاب موضوع و مجله مناسب:

هرچند ممکن است نگارش مقاله را با یک موضوع خاص شروع کنید، اما در طی فرآیند تحقیق، ممکن است از ایده اولیه منحرف شوید. جمع‌آوری داده‌ها می‌تواند منجر به سردرگمی و حتی عدم رضایت از موضوع انتخابی در ابتدای کار شود. به همین دلایل و موارد دیگر، این مرحله اولیه ممکن است روندی تکرارشونده باشد. با این حال، برای اجتناب از این مانع، ابتدا چندین عنوان بالقوه لیست کنید و سپس بهترین گزینه را برای ادامه انتخاب نمایید.

گام ۱: توصیه می‌شود فرآیند را با گردآوری داده‌ها از منابع مختلف مانند پژوهش‌های پیشین، کتاب‌ها، منابع اینترنتی و سایر منابع مرتبط با موضوع مورد نظر آغاز کنید.

گام ۲: سپس، درباره مخاطب اصلی این ایده و انتخاب مجله مناسب برای انتشار آن بیاندیشید.

گام ۳: در حین جستجو برای یافتن مجله مناسب، بر شفافیت مفاهیم و موضوع خود تمرکز کنید. همچنین، توجه به مخاطب خود ضروری است.

۲. آشنایی با دستورالعمل‌های مجله

پس از انتخاب مجله، دستورالعمل‌های ارسال مقاله آن را به دقت مطالعه کنید. مراجعه به دستورالعمل‌های مجله همواره توصیه می‌شود؛ زیرا مجلات ممکن است برای ساده‌سازی فرآیند ارسال و داوری مقالات برای نویسندگان و سردبیران، دستورالعمل‌های خود را به روز رسانی کنند.

این دستورالعمل‌ها جامع و در نتیجه بررسی آن‌ها ممکن است زمان‌بر باشد؛ با این حال، مطالعه دقیق آن‌ها در نهایت باعث صرفه‌جویی در زمان و تلاش شما در طول فرآیند داوری و همچنین جلوگیری از رد شدن مقاله در مرحله غربالگری می‌شود.

۳. آغاز نگارش مقاله

پس از اطمینان از همسویی موضوع مقاله با حیطه نشریه مورد نظر، می‌توانید نگارش را آغاز کنید. منتظر اتمام کامل پژوهش خود نباشید؛ در طول زمان حضور در آزمایشگاه یا انجام مطالعات میدانی، به طور مستمر یادداشت‌برداری کرده و تمامی مراحل را مستند کنید. همزمان با پیشرفت مطالعه، نگارش بخش روش‌ها را آغاز نمایید.

حتی می‌توانید جدولی با عنوان سطر و ستون‌های اولیه ایجاد کنید. تنها کافی است با تکمیل داده‌ها، مقادیر را در سلول‌های مربوطه وارد نمایید.

نگارش متن پیوسته، به دلیل نیاز به دقت در دستور زبان و ساختار جمله، یکی از مراحل چالش‌برانگیز نوشتن است. به همین دلیل، تدوین یک چارچوب کلی، همانند نقشه‌ای که معمار پیش از ساخت بنا تهیه می‌کند، بسیار کمک‌کننده است.

ایجاد یک طرح کلی به شما کمک می‌کند تا سازماندهی منطقی مطالب را در اولویت قرار داده و بدین ترتیب، نگارش مقاله را تسهیل کنید.

از جمله نکات کلیدی در نگارش مقاله، استفاده از جملات کوتاه و لحن یکنواخت برای تشریح محتوای پژوهش است. چنانچه نشریه مورد نظر از ساختار IMRaD (مقدمه، روش‌شناسی، نتایج و بحث) پیروی کند، کار شما ساده‌تر خواهد شد. با این حال، همچنان ضروری است تا کل مقاله را با عناوین فرعی مطابق با چهار بخش اصلی (مقدمه، روش‌شناسی، نتایج و بحث) تفکیک نمایید.

ساختار یک مقاله پژوهشی: راهنمای گام به گام

اگر مجله‌ی مورد نظر شما فاقد ساختار مشخصی است، باید عناوین اصلی مرتبط را تدوین کرده و آن‌ها را به ترتیب مناسب بچینید.

شما می‌توانید اطلاعات را از منابع مختلف جمع‌آوری کرده و آن‌ها را به زبان خود بازنویسی کنید (یعنی با کلمات خودتان بنویسید)، اما این روش اغلب کارآمد نیست و ممکن است به سرقت علمی منجر شود. بنابراین، برای جلوگیری از این تخلف علمی، توصیه می‌شود از ابزارهای بررسی و تشخیص سرقت ادبی استفاده کنید.

برای اینکه پژوهش خود را به شیوه‌ای سازنده ارائه دهید، می‌توانید عناوین زیر را به دست‌نوشته‌ی خود اضافه کنید:

بخش مقدمه:

بخش مقدمه مقاله، متمایزترین بخش مقاله است، زیرا شاید خودبسنده‌ترین بخش آن به شمار می‌رود. در این بخش می‌توانید در مورد پژوهش خود و اهمیت آن بحث کنید. حوزه‌ی تحقیق شما چیست؟ فرضیه‌ی پژوهشی، شکاف پژوهشی یا پرسش پژوهشی شما کدام است؟

این بخش مقدماتی می‌تواند به شما در رسیدن به نتایجی کمک کند که می‌خواهید بعداً در دست‌نوشته‌ی خود به آن‌ها بپردازید. همچین برای بررسی سه نکته مهم برای نوشتن یک مقدمه خوب برای یک مقاله آکادمیک، از مقالات دیگر سایت برناترجمه کمک بگیرید.

بخش روش‌شناسی:

در پژوهش خود از چه روشی استفاده کرده‌اید؟ هر تکنیک باید شامل جزئیات ضروری باشد. اگر مطالعه‌ی شما شامل افراد یا حیوانات می‌شود، تأییدیه‌ی اخلاقی را نیز درج کنید.

به طور کلی، این بخش از نظر مفهومی یکی از قابل دسترس‌ترین بخش‌ها برای نگارش است، زیرا به بیان واقعیاتی می‌پردازد که شما و همکارانتان قبلاً انجام داده‌اید. به عبارت خلاصه، این بخش باید تمام اطلاعاتی را که برای انجام مطالعه‌ی خود نیاز دارید، در بر گیرد.

علاوه بر این، تکمیل بخش‌های مقدمه و روش‌شناسی در مراحل اولیه، فرآیند نوشتن سایر قسمت‌های دست‌نوشته را آسان‌تر می‌کند.

در نهایت، برای اطلاع دقیق از الزامات بخش‌های مختلف، دستورالعمل‌های نویسندگان در مجله‌ی مورد نظر خود را بررسی کنید.

بخش نتایج:

یافته‌های خود را در این بخش به اشتراک بگذارید. هر نتیجه‌ی مهم باید به صورت یک لیست با تیتر (به‌عنوان سر تیتر)، و جزئیات بیشتر هر یافته‌ی کلیدی در زیربخش‌های (به‌عنوان زیر تیتر) آن فهرست شود. همچنین به شکل‌ها و نمودارهای مرتبط با هر یافته در همین فهرست گلوله‌ای اشاره کنید.

بخش بحث:

یافته‌های خود را با پژوهش‌های قبلی مقایسه کنید. تفاسیر مختلف را بررسی نمایید. درج محدودیت‌های کار پژوهشی تحت این عنوان ضروری است. همچنین به امکانات آتی در این بخش اشاره کنید. نتایج کار شما به طور طبیعی منجر به بخش بحث می‌شود.

بخش نتیجه‌گیری:

در این بخش می‌توانید تمام یافته‌های خود را به صورت منطقی خلاصه کنید. این بخش بسیار مهم است و باید با دقت نوشته شود. هر بخش از دست‌نوشته را در اینجا خلاصه کنید، زیرا بیشتر خوانندگان علاقه‌مند به مطالعه‌ی این بخش هستند. اشتباه رایج این است که در این بخش صرفاً یافته‌های تجربی را لیست‌بندی کنید یا خلاصه‌ای از چکیده‌ی مقاله را ارائه دهید. این بخش باید شامل یک توجیه علمی عالی از کار شما، و همچنین کاربردها و توسعه‌های مختلف آن باشد. همچنین می‌توانید آزمایش‌های جدید را پیشنهاد دهید و به آزمایش‌های در حال انجام اشاره کنید.

۴. گردآوری و تنظیم نهایی مقاله و نوشتن چکیده

بالاخره زمان کنار هم قرار دادن همه اجزاست. کل پیش‌نویس را به دقت بررسی کنید تا اطمینان حاصل شود که بخش‌های مختلف به درستی به هم مرتبط شده‌اند، هیچ نکته مهمی از قلم نیفتاده است و کلمات و عباراتی که نباید در نوشتن مقالات آکادمیک استفاده کرد نیز رعایت شده است.

پس از تکمیل پیش‌نویس اولیه، هرگونه خلا‌ء ارتباطی را پر کنید و گذارهای لازم را بیفزایید. در نهایت، چکیده جامعی بنویسید که به ‌وضوح نشان دهد مقاله به چه موضوعی می‌پردازد و چرا از اهمیت و نوآوری برخوردار است.

عنوان و چکیده با هم، دید کلی از کل مقاله را به خوانندگان ارائه می‌دهند و ماهیت مطالعه و پیامدهای علمی آن را به اختصار بیان می‌کنند. چکیده باید شامل سؤالات پژوهشی و روش‌شناسی به کار رفته در تحقیق باشد.

از آنجایی که چکیده اغلب تنها بخشی از مقاله است که سردبیران پرمشغله آن را می‌خوانند، باید به ‌طور خلاصه کل مقاله را نمایندگی کند.

۵. بازنگری نهایی مقاله

پس از گردآوری تمامی بخش‌ها، بار دیگر با نگاهی نقادانه مقاله را بررسی کنید تا هرگونه نقص یا خلا‌ء احتمالی را بیابید. یکی از شایع‌ترین دلایل رد شدن مقالات، ضعف در فهم زبان است. انتخاب نادرست کلمات، اشتباهات گرامری و املایی و ساختار ضعیف جملات، از جمله دلایل رد شدن مقاله به شمار می‌روند. برای شناسایی و تصحیح این موارد، می‌توانید از ابزارهای آنلاین ویراستاری گرامر استفاده کنید.

به‌عبارتی دیگر، ویرایش نهایی پیش از ارسال مقاله برای انتشار، امری ضروری است. در نهایت، قبل از ارسال مقاله به مجله مورد نظر، آن را به ‌طور کامل مرور کنید.

ایده خوبی است که کار خود را به همکاران نشان دهید و در صورت نیاز آن را ویرایش کنید، زیرا آنچه برای شما واضح به نظر می‌رسد، ممکن است برای دیگران مفهوم نباشد.

پیش از ارسال مقاله، معیارهای “رد سریع” را بررسی کنید.

معیارهای “رد سریع” خطاهایی هستند که معمولاً منجر به رد فوری مقاله می‌شوند. موارد زیر معیارهای رد سریع به شمار می‌روند:

• سؤالات پژوهشی نامرتبط یا غیرحساس
• پاسخ به همه سؤالات در پژوهش‌های پیشین داده شده است
• شکاف پژوهشی به ‌درستی تعریف نشده است
• اگرچه سؤال جدیدی مطرح شده است، اما پاسخ آن بر اساس دانش موجود، بدیهی است
• فرضیه نادرست است (اغلب به دلیل عدم آمادگی و پژوهش کافی)
• رویکرد پژوهشی برای پرداختن به فرضیه مناسب نیست
• مطالعه فاقد شفافیت است
• مقاله به فرضیه پاسخ نمی‌دهد
• مطالعه با خود تناقض دارد
• داده‌ها از نتیجه‌گیری پشتیبانی نمی‌کنند

نتیجه‌گیری:

اگرچه نگارش اولین پیش‌نویس مقاله را با موفقیت به پایان رسانده‌اید، اما روند کار در این مرحله متوقف نمی‌شود. این احتمال بسیار کم است که پیش‌نویس اول، نسخه نهایی مقاله شما باشد.

مراحل بسیار مهم دیگری باقی‌مانده است، از جمله برقراری ارتباط با سایر نویسندگان مقاله و ویراستاران، آماده‌سازی نامه‌ی همراه، کار با سامانه‌های برخط ارسال مقاله و پاسخ‌گویی به بازخورد داوران.

چه از توصیه‌های ارائه‌شده در این متن برای نگارش اولین پیش‌نویس مقاله خود استفاده کنید و چه روش خاص خود را داشته باشید، کل فرآیند نگارش را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید و تکمیل هر مرحله را جشن بگیرید. این کار باعث می‌شود تا استرس فرآیند نگارش به میزان قابل توجهی کاهش یابد.