ترجمه کلمات تخصصی مربوط به طب ایرانی (طب سنتی)
تاریخ انتشار: ۱۴۰۱/۰۱/۱۷
طب سنتی یکی از قدیمی‌ترین زمینه‌هایی است که ایرانیان در آن نقش بسیار مهم ایفا کردند و افراد بسیاری افتخارات شگفت انگیزی در آن کسب نموده‌اند. طب ایرانی یک زمینه بسیار گسترده است و دارای کلمات و اصطلاحات بسیاری زیادی است که خطا در ترجمه کلمات تخصصی طب ایرانی و یافتن معادل مناسب کلمات تخصصی طب ایرانی باعث کاهش ارزش آن می‌شود.
حتی نام کتاب‌ها و افراد نیز مشکل بزرگی است که باید به درستی معادل سازی شود. بنابراین، برای کلمات تخصصی طب ایرانی باید تلاش بسیاری صورت بگیرد و راه حلی یافت شود تا این میراث با ارزش به واسطه ترجمه غلط خدشه‌دار نشود.
در ادانه لیستی از اسامی و اصطلاحات مهم از ترجمه کلمات تخصصی طب ایرانی ارائه می‌شود که توسط جمعی از متخصصین در زمینه کلمات تخصصی طب ایرانی جمع آوری شده است. از شما نیز تقاضا داریم در ضورت آشنایی با معادل کلمات دیگر، آنها را با ما به اشتراک بگذارید.
شماره | معادل انگلیسی یا لاتین | نام فارسی با رسم الخط انگلیسی ایتالیک | نگارش فارسی به ترتیب حروف الفبا |
1. | Ten features | Ajnas-e-ashareh | اجناس عشره |
2. | Retention | Ehtebas | احتباس |
3. | The causes of health and disease | Asbab‑e‑sehat va maraz | اسباب صحت و مرض |
4. | Causes | Asbab | اسباب |
5. | 1. Excretion 2. Evacuation | Estefragh | استفراغ |
6. | 1. Principles of health maintenance 2. Principles of health preservation | Osul-e-hefz-al-sehheh | اصول حفظ الصحه |
7. | 1. mental and/or emotional states 2. psychic accidents | Araz-e-nafsani | اعراض نفسانی |
8. | Major organs | - | اعضای اصلی |
9. | Chief organs | Aza-e-raeiseh | اعضای رئیسه |
10. | Manual interventions | Amal-e-yadavi | اعمال یداوی |
11. | Sensory functions | Afal-e-hassaseh | افعال حساسه |
12. | Vital functions | Afal-e-hayavani | افعال حیوانی |
13. | Natural functions | Afal-e-tabiei | افعال طبیعی |
14. | Voluntary motor functions | Afal-e-mohareke-bel-eradeh | افعال محرک بالاراده |
15. | Psychic functions | Afal-e-nafsani | افعال نفسانی |
16. | Achaemenid Empire | - | امپراطوری هخامنشی |
17. | The (seven) naturals | Omur-e-tabieieh | امور طبیعیه |
18. | Elemental Water | - | آب عنصری |
19. | Elemental Fire | - | آتش عنصری |
20. | Dry Cupping | Badkesh | بادکش |
21. | Coldness | Borudat | برودت |
22. | Phlegm | Balgham | بلغم |
23. | Phlegmatic | Balghami | بلغمی |
24. | Imagination | Takhayyol | تخیل |
25. | 1.Lifestyle modification 2.Management of the six essentials | Tadbir-e-hefz al-sehheh | تدبیر حفظ الصحه (تدبیر با سته ضروریه) |
26. | 1. (of tissues and organs) disintegration, disruption 2. dissolution of continuity |
| تفرق اتصال |
27. | Tonify | Taghviyat | تقویت |
28. | Heaviness | Seghl | ثقل |
29. | Dryness | Jefaf | جفاف |
30. | Jondishapour | Jondishapour | جندی شاپور |
31. | Wet cupping | Hijamat | حجامت تر |
32. | Local Wet cupping | Hijamat-e-khass | حجامت خاص(موضعی) |
33. | General (Interscapular) wet cupping | Hijamat-e-Am | حجامت عام |
34. | 1. Suboccipital fossa wet cupping 2. Nape wet cupping | Hijamat-e-noghreh | حجامت نقره |
35. | Innate heat | Hararat-e-gharizi | حرارت غریزی |
36. | Movement and stillness | Harakat-va-Sokun | حرکت و سکون |
37. | Hakim | Hakim | حکیم |
38. | Elemental earth | - | خاک عنصری |
39. | Humor | Khelt | خلط |
40. | Sanguine humor | Dam | خلط خون |
41. | Abnormal humor | Khelt-e-nasaleh | خلط ناصالح |
42. | Sleep and wakefulness | - | خواب و بیداری |
43. | Massage | Dalk | دلک |
44. | Sanguine | Damavi | دموی |
45. | Worm, helminth (plural of) | Didan | دیدان |
46. | Recollection, recall | Zekr | ذکر |
47. | Vital spirit (originating from the heart) | Ruh-e-hayavani | روح حیوانی |
48. | Natural spirit (originating from the liver) | Ruh-e-tabiei | روح طبیعی |
49. | Psychic spirit/pneuma (originating from the brain) | Ruh-e-nafsani | روح نفسانی |
50. | Wind, ventus | Rih | ریح |
51. | Simple | Sazej | ساذج |
52. | 1.The six essentials 2.The six non-naturals | Setteh-e-zarurieh | سته ضروریه |
53. | Parthian dynasty | - | سلسله اشکانیان (پارت ها) |
54. | Sassanid dynasty | - | سلسله ساسانیان |
55. | Su-e-Mizaj (Dystemperament) | Su-e-Mizaj | سوء مزاج |
56. | 1. Black bile, 2. Melanchole, Atrabile (hist) | Sauda | سودا |
57. | 1. Melancholic 2. Atrabilious | Saudavi | سوداوی |
58. | Visceral fat | Shahm | شحم |
59. | Muscular strands | Shazaya-e-lahmieh | شظایای لحمیه |
60. | Yellow bile, chole | Safra | صفرا |
61. | Choleric, bilious | Safravi | صفراوی |
62. | Hard, firm | Solb | صلب |
63. | Humoral medicine | Teb-e-Akhla ti | طب اخلاطی |
64. | Persian Medicine | - | طب ایرانی (طب سنتی ایران) |
65. | 1. Administrative Nature 2. Governing Nature | Tabiat-e-modabbereh | طبیعت مدبره |
66. | Noble organ | Ozv-e-sharifeh | عضو شریفه |
67. | 1. Manifestations 2. Signs and symptoms | alamat | علامات |
68. | The four Elements | - | عناصر اربعه |
69. | Element of water | - | عنصر آب |
70. | Element of fire | - | عنصر آتش |
71. | Element of earth | - | عنصر خاک |
72. | Element of air | - | عنصر هوا |
73. | Non-essential | Gheyre zarurieh | غیرضروریه |
74. | Phlebotomy/ venesection | Fasd | فصد |
75. | Cardia | Fam-e-medeh | فم معده |
76. | Antrum | Ghar-e-medeh | قعر معده |
77. | Absorptive faculty | Ghove-e-jazebeh | قوه جاذبه |
78. | Expulsive faculty | Ghove-e-dafe-eh | قوه دافعه |
79. | Retentive faculty | Ghove-e-masekeh | قوه ماسکه |
80. | Digestive faculty | Ghove-e-hazemeh | قوه هاضمه |
81. | Basic principles of Persian Medicine | - | کلیات طب ایرانی |
82. | 1. Sarcous Tissue 2. Flesh | Lahm | لحم |
83. | 1. (pharm) Mucilage 2. Saliva | Loab | لعاب |
84. | 1. Soft 2. Pliant | lin | لین |
85. | Mizaj (Temperament) | Mizaj | مزاج |
86. | Innate Mizaj | Mizaj-e-jebelli | مزاج اولیه(جبلی) |
87. | Acquired Mizaj | Mizaj-e-ektesabi | مزاج ثانویه(اکتسابی) |
88. | Healthy Mizaj | Mizaj-e-sehhi | مزاج صحّی |
جدول اسامی طب ایرانی بر اساس حروف الفبا
شماره | معادل انگلیسی یا لاتین | نام فارسی با رسم الخط انگلیسی ایتالیک | نگارش فارسی به ترتیب حروف الفبا |
1. | Avicenna | Ibn Sina | ابن سینا |
2. | Akhawayni | Abu Bakr Rabi ibn Ahmad Akhawayni Bukhari | ابوبکر ربیع ابن احمد اخوینی بخاری |
3. | Rhazes | Abubakr Muhammad ibn Zakariyya al-Razi | ابوبکر محمد بن زکریای رازی |
4. | Perzoes | Borzouyeh | برزویه طبیب |
5. | Jorjani | Ismaeil Jorjani | سید اسماعیل جرجانی |
6. | Haly Abbas | Ali ibn Abbas Majusi Ahvazi | علی بن عباس مجوسی اهوازی |
7. | Mansur | Mansur ibn Elyas | منصور بن الیاس |
جدول کتب طب ایرانی بر اساس حروف الفبا
شماره | معادل انگلیسی یا لاتین | نام فارسی با رسم الخط انگلیسی ایتالیک | نگارش فارسی به ترتیب حروف الفبا |
1. | Medical Pursuits | Al-Aghraz al-Tebbie va al- Mabahes al-Alayieh | الاغراض الطبیه و المباحث العلائيه |
2. | The Great Panacea | Exir-e A'zam | اکسیر اعظم |
3. | Sea of Treasures | Bahr al-Jawahir | بحر الجواهر |
4. | Mansouri’s Anatomy | Tashrih-e Badan-e Insan | تشریح الابدان |
5. | Liber Continens | Al-Hawi | الحاوی |
6. | Alaii’s Secret | Khofi-e Alaii | خفی علائی |
7. | The Treasure of Kharazmshah | Zakhire-ye Kharazmshahi | ذخیره خوارزمشاهی |
8. | Book on Pulsology | Resale-ye Ragshenasi | رساله رگ شناسی |
9. | The Comprehensive Book on Medicine | Al-Shamel fi Al-Sana'a Al-Tebbiya | الشامل فی الصناعه الطبیه |
10. | The Book of Healing | Al-Shefa | شفا |
11. | Pharmacy in Medicine | Al-Saydala fi al-Tebb | الصیدنه فی الطب |
12. | Akbari’s Medicine | Tebb-E Akbari | طب اکبری |
13. | Fountain of life | Ain al-Hayat | عین الحیات |
14. | Paradise of Wisdom in Medicine | Ferdaws al-Hekmah fi al-Tebb | فردوس الحکمه |
15. | Commentary on Arzani's Book of Hudud Al-Amraz | Fusul Al-A'raz | فصول الاعراض |
16. | The Canon of Medicine | Al-Qanun fi al-Tebb | قانون |
17. | The Perfect Book of the Art of Medicine/ The Royal Book Latin Names: Liber Regius/ Liber Regalis Dispositionis | Kamel al-Sana al Tebbia | کامل الصناعه الطبیه |
18. | Treatise on Cardiac Drugs | Ketab al-Adviat ol-Qalbiye | کتاب الادویه القلبیه |
19. | The Method of Medicine | Ketab Al-Tasrif | کتاب التصریف |
20. | Book of Water | Ketab Al-Ma' | کتاب الماء |
21. | Treasury of Medicaments | Makhzan-al-Advieh | مخزن الادویه |
22. | Aghili’s Treatments | Mo'alejat-e Aqili | معالجات عقیلی |
23. | Liber al-Mansuori | Maonsuri fi al-Teb | منصوری فی الطب |
24. | The Students’ Handbook of Medicine | Hidayat al-Mutaallemin fi al-Tebb | هدایه المتعلمین فی الطب |
آیا نیاز به 
