با وجود اینکه ترجمه ماشینی تا حدودی پدیده ی «جدید و مدرن» به حساب می‌آید، اما از دهه 1950 وجود داشته است. در طول سالها، پیشرفت چشمگیری داشته است؛ به طوری که صنعت ترجمه مدام در شرف تغییر و تحول است. با توجه به سرعت، کارایی و کیفیت، ترجمه ماشینی به عنوان جایگزین همیشگی مترجمان انسانی، شجاعانه پیشنهاد شده است.

اما آیا واقعاً امکان دارد؟ پاسخ کوتاه به آن منفی است – در هر صورت نه بطور کامل.

در پایین، به 5 دلیل اصلی بپردازیم که چرا ترجمه انسانی همیشه نسبت به ترجمه ماشینی برتری دارد - و با این حال چرا برخی افراد و شرکت‌ها از آن استفاده می‌کنند.

موتورهای ترجمه ماشینی: چگونه کار‌ می‌کنند؟

موتورهای ترجمه ماشینی (MT) سیستم‌های فوق پیچیده با تاریخچه و مسیر تکاملی طولانی هستند. برای ساختن آنها، زبان شناسان و تکنسین‌های متخصص از الگوریتم ها، کدگذاری و رمزگشایی استفاده‌ می‌کنند. در اصل، ترجمه ماشینی مبتنی بر قانون یا RBMT از روش به اصطلاح کلاسیک استفاده‌ می‌کرد. این رویکرد متکی بر اطلاعات زبان شناسی جمع‌آوری‌شده از دیکشنری‌های زبان مبدأ و مقصد و منابع دستور زبان است.  

در سال 1990، ترجمه ماشینی با ترجمه ماشینی آماری یا SMT جایگزین شد. SMT مجموعه‌ای از متون و داده‌های دو زبانه را تجزیه و تحلیل‌ می‌کند. این یک قدم مهم در پیشرفت برای RBMT بود، زیرا ماشین‌ها تمایل به یادگیری قوانین زبانی، بدون نیاز به کمک دستی زبانشناسان دارند. با وجود اینکه SMT ممکن است یک مدل ترجمه کاملا سنتی در نظر گرفته شود، اما هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار‌ می‌گیرد.

5 دلیل برای اینکه کامپیوتر‌ها قادر نیستند جای مترجمان انسانی را بگیرند

بسیاری از مترجمان حرفه‌ای بر این باورند که ترجمه ماشینی‌ نمی‌تواند جایگزین ترجمه انسانی شود. ساده ترین علت پشت آن بخاطر این است که ماشین‌ها هنوز هم به دلایل مختلف در طول فرآیند ترجمه دچار اشتباه‌ می‌شوند. برای اثبات این حقیقت که رایانه‌ها به خوبی انسان‌ها‌ نمی‌توانند ترجمه کنند 5 دلیل پایین آورده شده است:

1. محتوای با کیفیت

ترجمه انسانی روان، طبیعی و با تفسیری خلاقانه از محتوای اصلی نوشته‌ می‌شود. مترجمان انسانی ماهیت محتوای ترجمه شده را درک‌ می‌کنند، در حالی که ترجمه ماشینی اینطور نیست. مترجمان انسانی مشخصه‌های فرهنگی زبان، نکات جزئی که متکلمان بومی استفاده‌ می‌کنند، لحن و عبارات را‌ می‌دانند. بخاطر این که موتورهای ترجمه ماشینی واقعاً متن را درک‌ نمی‌کنند،‌ نمی‌توانند مفهوم اصلی محتوا را کاملا انتقال دهند.

2. مهارت‌های زبانی

وقتی پای مترجمان انسانی بومی وسط می‌آید، تجربه آنها در هر دو زبان به ترجمه هر محتوایی برای رفع نیازهای مخاطب کمک می‌کند. با وجود اینکه ترجمه ماشینی ارزان‌تر و سریع‌تر از ترجمه انسانی است، اما نمی‌تواند مفهوم یک متن را متوجه شود. مترجمان انسانی مهارت‌های زبانی طبیعی و ابتکار ذاتی در عبارت سازی و تفهیم محتوا دارند.

3. حساسیت فرهنگی

در زمان ترجمه متن مهم ترین قسمت حساسیت فرهنگی است. گفته‌ می‌شود، هر فرهنگ ارزش‌های خود را در برابر زبان خود دارد. هنگام ترجمه متن از زبانی به زبان دیگر، مترجمان انسانی‌ می‌توانند هنجارها و ارزش‌های فرهنگی مختلف را در نظر بگیرند. از آنجایی که مترجمان انسانی هنجارها و ارزش‌های فرهنگی را درک‌ می‌کنند، ترجمه را به عالی ترین نحو ممکن انجام‌ می‌دهند. در حالی که، ماشین‌های اتومات تقریبا جزئیات و مفاهیم فرهنگی را از دست می‌دهند و بنابراین نمی‌توانند مطابق با متن ترجمه کنند.

4. سیر تکاملی زبان

برای موتورهای ترجمه ماشینی یادگیری کل تاریخچه واژگان یک زبان و استفاده از آن غیر ممکن است- به خصوص که کلمات جدیدی به مکالمات روزمره ما اضافه‌ می‌شود. مترجمان انسانی خیلی سریعتر از ماشین‌ها با این تغییرات خود را وفق‌ می‌دهند. برای ماشین‌ها، تطبیق با این تغییرات دشوار است و نیاز به بالا بردن ارتباط و آموزش مجدد دارند - آنها نمی‌توانند به این روند ادامه دهند.

5. اثر انسانی

هوش مصنوعی که مترجمان ماشینی از آن استفاده‌ می‌کنند هرگز‌ نمی‌تواند قابل مقایسه با هوش انسانی باشد. مترجم‌های ماشینی مسلما کارآمد هستند، اما هنوز هم، آنها فاقد اهمیت ویژه‌ای هستند که مترجم‌های انسانی به محتوا می‌دهند. اگر تصحیح‌کنندگان و ویرایش‌گران نسخه‌ بر ترجمه نظارت داشته باشند، فرآیند ترجمه قابل درک و از نظر دستوری درست خواهد بود. از آنجایی که فقط انسان‌ها‌ می‌توانند پیچیدگی زبان را درک کنند، بنابراین تنها کسانی هستند که قادر به انتقال مفهوم ترجمه برای مخاطب مقصد هستند.

رأی نهایی: ترجمه ماشینی یا انسانی؟

ترجمه ماشینی هم سریعتر و هم صرفه جویی در زمان است. با این حال، نتایج نهایی ترجمه‌ نمی‌تواند با کیفیت، سلیس و قابل مقایسه با ساختار محتوای ترجمه شده توسط انسان باشد. اگر تصمیم دارید از موتور ترجمه با بازبینگران انسانی در حوزه‌های خاصی استفاده کنید – چیزی است که اغلب به عنوان سیستم ترجمه ماشینی و پس از ویرایش (NMTPE) شناخته می‌شود - می‌توانید بهترین استفاده را از هر دو دنیا ببرید و نتایج محتوای مورد نظر را سریع‌تر دریافت کنید.

اهمیت مترجم ماشینی واضح است، اما اگر سرعت را به عنوان فاکتوری در این فرآیند حذف کنید، هنوز هم مترجمان انسانی بهترین گزینه برای ترجمه متن با کیفیت بالا هستند. تصمیم نهایی بستگی به شما و ذینفعان شرکت شما و نیازهای مدنظرتان است.